Κάθε χρόνο, στις 6 Ιανουαρίου, γιορτάζονται τα Θεοφάνεια. Είναι η τρίτη και τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου (εορτών των Χριστουγέννων). Το όνομα προκύπτει από την φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας που συνέβη σύμφωνα με τρεις σχετικές ευαγγελικές περικοπές. Η εορτή των Θεοφανίων λέγεται επίσης και Επιφάνια και Φώτα (ή Εορτή των Φώτων)

Την ημέρα των Θεοφανείων θυμούμαστε λειτουργικά τη Βάπτιση του Χριστού, ο οποίος αγιάζει τα ύδατα για να μας καθαρίσει και να μας αναγεννήσει στο όνομα και με τη δύναμη του δικού του Βαπτίσματος: «Εν τω Ιορδάνη βαπτισθήναι κατεδέξω, ίνα την των υδάτων φύσιν αγιάσας ο αναμάρτητος οδοποιήσης ημίν την δι? ύδατος και πνεύματος αναγέννησιν, και προς την πρώτην ημάς αποκαταστήσης ελευθερίαν» (Ευχή Μεγ. Αγιασμού).

Παράλληλα η Εκκλησία αγιάζει με ειδική μεγαλοπρεπή ακολουθία τη φύση των υδάτων ακριβώς για να τονίσει τον εν Χριστώ ανακαινισμό της κτίσης και φωτισμό του κόσμου και ταυτόχρονα να δώσει το στίγμα του δικού της ενδιαφέροντος και της δικής της αγάπης για τη φύση, στην οποία ζούμε και που πολύ έχουμε ανάγκη, τόσο για τη σωματική μας επιβίωση, όσο και για την ψυχική μας ισορροπία. «Αύτη γαρ εστιν η ημέρα, καθ? ην εβαπτίσατο (ο Χριστός) και την των υδάτων ηγίασε φύσιν» (αγ. Ι. Χρυσόστομος). Η φύση δηλαδή των υδάτων αγιάσθηκε, γιατί βαπτίσθηκε ο Χριστός.

Δύο είναι οι κυριότερες τελετές των Θεοφανίων:

1. Ο Μέγας Αγιασμός, που λαμβάνει χώρα εντός των Εκκλησιών.

2. Η Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού, που ακολουθεί τον Μεγάλο Αγιασμό. Ο Σταυρός καταδύεται σε θαλάσσιο χώρο εντός λιμένων, σε όχθες ποταμών ή λιμνών και στην ανάγκη σε δεξαμενές νερού, όπως στην Αθήνα, κατά μίμηση της Βάπτισης του Θεανθρώπου. Η ανέλκυση του Σταυρού (το «πιάσιμο του Σταυρού») από κολυμβητές, τους λεγόμενους Βουτηχτάδες, κατά την τελετή της Κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού γίνεται από νεαρά, κυρίως, άτομα που βουτούν στα παγωμένα νερά για να πιάσουν πρώτα τον Σταυρό και να λάβουν την ευλογία του ιερωμένου, αλλά και να δεχθούν τις τιμές και τις ευχές των συντοπιτών τους.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

http://www.xfd.gr

http://el.wikipedia.org/wiki/

http://www.sansimera.gr/articles/199

Στους παρακάτω συνδέσμους υπάρχουν τα αφιερώματα των τοπικών εφημερίδων Πατρίς και Πρώτη για τον Αγιασμό των υδάτων στο λιμάνι της Κυλλήνης:

Πατρίς

Πρώτη

Στον παρακάτω σύνδεσμο υπάρχει το σχετικό βίντεο της ΟΡΤ από τον εορτασμό των Θεοφανείων στην Ηλεία:

http://www.youtube.com/watch?v=1cWSSG_dP2g&feature=player_embedded